Drs. P   [24-08-2004]
 

Toenemend feestgedruis. De beste gedichten van Drs. P
bezorgd, samengesteld, ingeleid en toegelicht door
Cees van der Pluijm

Op 24 augustus 2004 verscheen: Toenemend feestgedruis.
De beste gedichten van Drs. P

Uitgever: Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam
ISBN 90 388 1427 5, 310 blz., prijs € 14,95


Over boek en auteur:

Zelf hanteert Drs. P doorgaans de kortst mogelijke biografie:

Geb. 1919 Thun (Zwits.), geïmmigr. '22, afgestud. '50 (bedrijfsec. R'dam), werkz. researchbureau, encyclop. en recl. (o.a. Indonesië). Woont in A'dam. Gehuwd.

Vroeger kwam daar naar wel eens achteraan: Twee katten. Tegenwoordig staat er soms: Schrijft, treedt niet meer op.

Dat deze biografie geen recht doet aan het kleurrijke leven dat Drs. P de eerste 85 jaar geleefd heeft, moge blijken uit wat hij weglaat: zijn Nederlandse moeder en zijn Oostenrijkse vader, zijn jeugd in Utrecht en Velp, zijn middelbare school te Arnhem, zijn bluswerkzaamheden als student bij de brand na het bombardement van Rotterdam, zijn detinering in Scheveningen tijdens de oorlog (in het beruchte Oranjehotel) vanwege een satirische tekst in een studentenblad over de kwajongens Ben en Dolf, de vervulling van zijn dienstplicht in het Zwitserse leger (hij heeft nog altijd de Zwitserse nationaliteit), zijn werk na de oorlog als pianist 1 (hij speelde elke middag in het Grand Hotel) en als vertaler voor de geallieerden in Parijs (waar hij heenging als Rode-Kruisvrijwilliger), zijn reizen over de wereld in jaren vijftig en zestig, zijn vele duizenden optredens tussen 1964 en 1996 met zang en pianospel in theaters, culturele centra, jeugdhonken, buurthuizen, studentensociëten, cafés en op scholen, zijn televieshows, zijn grote culturele kennis en belezenheid, zijn beheersing van Engels, Frans en Duits (en daarmee zijn brede internationale oriëntatie), zijn vele teksten voor anderen (onder wie Hetty Blok, Adèle Bloemendaal, Gerard Cox), zijn meer dan twintig grammofoonplaten en cd's, zijn vele tientallen proza- en poëziepublicaties (alsmede de boeken over versificatie en nieuw ontwikkelde versvormen), zijn bekroning met de Tollensprijs in 2000 2, zijn vele pseudoniemen 3, de honderden interviews... En dan hebben we het nog maar over de eerste 85 jaar.

In 1999 werd de oogst van dit rijke leven zichtbaar in een selectie der liedteksten van Drs. P, onder de titel Tante Constance en Tante Mathilde 4, een boek dat diverse malen herdrukt moest worden.
In 2000 verscheen een ander standaardwerk: in Versvormen/Leesbaar handboek 3 bundelde Drs. P de resultaten van zijn onderzoek naar de mogelijkheden en de achtergronden van de verschillende mondiaal bekende versvormen, waaraan hij zelf tientallen nieuwe soorten en varianten toevoegde. Ook dit boek beleefde inmiddels twee herdrukken. Eerder al bundelde Drs. P onder eigen naam zijn vele liederen en gedichten die hij schreef in het Frans, Duits en Engels: Lyriana 4, een imposante bundeling die erin slaagde volkomen onopgemerkt te blijven.

Maar hoe beknopt de biografie van Drs. P ook is, in zijn liedteksten en gedichten vinden we veel uit zijn geheime leven terug. Verwacht geen verdrietelijkheden, geen vragen naar de zin van het bestaan, geen ontboezemingen, maar zie hoe de fascinaties van H.H. Polzer vleugels kregen in zijn teksten. De betovering van Indonesië (van exotische oorden in het algemeen), de verrukkingen van het reizen, de weelde van muziek, kunst en literatuur (van verbeelding en fantasie in het bijzonder), de ernstige aandacht en het respect voor vakmatige artisticiteit (kunst en beschavingswerk), het speelse genot van al of niet onmaatschappelijk lustvertier - ze geuren u als zomerse bloemen in een tuin uit elke regel van iedere tekst tegemoet. Voeg daaraan toe de eigenzinnige esprit van Drs. P, zijn hang naar contrastrijke combinaties (humor en wreedheid, leed en erotiek) en zijn afkeer van ideologieën (zowel politieke als religieuze), van massa's en wansmaak, en u treft de perfecte biografie aan van H.H. Polzer, economisch doctorandus te Amsterdam.

Toenemend Feestgedruis is een representatief overzicht van de versificatie van Drs. P tussen 1953 en 2004. De bundeling is een mix van humor, eruditie, didactiek en levenslust. Drs. P betoont zich hier een en andermaal de vakman die hij zijn wil; hij is geen dichter, een plezierdichter hooguit, maar bovenal een technicus die onze taal tot in de finesses beheerst. Zijn oeuvre is een rijke bron - deze bloemlezing is een keuze waarbij veel moest worden weggelaten. In de archieven moeten nog veel teksten te ontdekken zijn. In Toenemend Feestgedruis vindt u al een aantal van deze ongepubliceerde gedichten 5.

In alle stilte vormt deze bundeling een sprekend portret.


1. Onder de naam Henry van Kol, naar zijn grootvader Henri van Kol, omdat Polzer te Duits klonk...
2. Uitgereikt op 24 september 2000 vanwege zijn verdienste voor het Nederlandse lied en de Nederlandse taal
3. Een kindervriend, Drs. S, Geo Staad, Coos Neetebeem, Kirsten Wiedeman, Wilson Hode, Lars Brahe, M. de Gans, Henry van Kol, Cyriel P. Licentiaat, Henry Smith, Ludwig Otto Stadtherr en Alois Mückenspucker (om er maar een paar te noemen)
4. Tante Constance en Tante Mathilde. Liedteksten van Drs. P. Verzameld door Ivo de Wijs. Amsterdam (Nijgh & Van Ditmar) 1999
5. Drs. P, Versvormen. Leesbaar handboek. Nijmegen (De Stiel) 2000
6. H.H. Polzer, Lyriana. Poems and songs in English/poèmes et chansons en français/Gedichte und Lieder auf Deutsch. Nijmegen (De Stiel) 1993
7. Ook vindt u hier een drietal teksten uit de zeldzame, want schier onvindbare uitgave Zang- en leesboekje voor belangstellenden [door een kindervriend], uitgegeven door W.L. & J. Brusse's Uitgeversmaatschappij N.V., Rotterdam 1953; het betreft de teksten met als aanhef in de titel 'Onbeschrijfelijke toestanden in...' en een ode aan Rotterdam. (In deze juveniele uitgave legt de auteur nog niet de van later jaren bekende strenge verstechnische normen aan, maar thematisch is de rijpere Drs. P al volledig aanwezig.)

Zie ook  Toenemend feestgedruis? Een column


| index | actueel | curriculum | bibliografie | gedicht | column | foto's | reageren | sitemap |