KOKEN  (februari 2013)

over lekker eten

Zuid-Afrika is een boeiend land. Zeven miljoen Zuid-Afrikanen spreken een taal die zeer verwant is aan de onze. Er worden romans en gedichten geschreven in het Afrikaans waarbij de Nederlandse literatuur schril afsteekt. In 1652 vestigde Jan van Riebeeck in opdracht van de VOC een verversingspost op Kaap de Goede Hoop. De nabestaanden van de Nederlanders die het land in bezit namen, hebben later de apartheid uitgevonden, een Nederlands woord dat in veel talen in de wereld een plaats gekregen heeft. Pas in de jaren negentig van de vorige eeuw werd de apartheid afgeschaft en kwam er een einde aan de blanke, veelal conservatief-christelijke overheersing.

 

Voor een Afrikaans land met een christelijke traditie heeft Zuid-Afrika een opvallend bloeiende homo-cultuur. En een opvallend hoog percentage mensen met HIV en AIDS. Eén op de vier mensen tussen de 15 en de 45 is besmet. Toch is AIDS er geen homoziekte (en dat geldt voor heel Afrika).

 

Vóór 1990 was het niet politiek correct in Zuid-Afrika vakantie te vieren. Ook was er geruime tijd een culturele, een sport- en een handelsboycot. Nu er steeds meer Zuid-Afrikaanse producten in Nederland verkrijgbaar zijn, loont het een blik te werpen op de Zuid-Afrikaanse keuken. Sterker nog, ook voor wie niet wil koken, is er een verrukkelijk leesboek: Kos vir die kenner. De dichter C. Louis Leipoldt schreef het begin jaren dertig en onlangs verscheen een nieuwe editie, met meer as duisend goeie resepte.

 

Alleen al de namen van de gerechten klinken als poëzie. Gebraaide ystervarkvel (een ystervark is een stekelvarken), gebraaide likkewaan (leguaan) of skilpad in aspiekjellie (moet wel een kelkie soet wyn bij).

Wat dacht u van perdevoetjies (mosselen), mielies (maïs) aan die stronk gekook, of volstruiseierstruif dan wel pikkewyneierstruif (resp. roerei van struisvogel- of pinguïneieren)?

En wie watertandt er niet bij klapperpoeding, roomys met vrugtegeursel of makoulewer met mosterd (muskuseend)?

U niet? Dan lust u vast wel Seekat (inktvis) of blatjanglewer (levercurry). Pas wel op voor de galsterigheid van botter! Ranzige boter, daar kopen we niets voor.

 

Naast het literaire leesplezier biedt dit kookboek inderdaad duizend zeer praktisch beschreven gerechten. Onlangs richtte iemand een diner voor me aan, geheel gebaseerd op Kos vir die kenner en het was een feest! Omgerekend zo'n 21 gulden kosten de 500 bladzijden met originele recepten, voor wie eens iets anders wil dan stamppot, plofkip of pudding uit een pakje. Human & Rousseau in Kaapstad levert het u graag.