LINTJE  (juni 2009)

over discriminerende onderscheidingen

Er zijn mensen die een koninklijke onderscheiding weigeren. Is dat van tevoren bekend, dan krijgen ze er geen, om Hare Majesteit de belediging te besparen. Er zijn mensen die er nooit een zullen krijgen, bijvoorbeeld omdat ze zich kritisch hebben uitgelaten over de monarchie of leden van de koninklijke familie. Er zijn ook mensen die een lintje weigeren juist omdat het van de koningin komt.

 

Klopt dat? Ja, formeel heeft het Hare Majesteit behaagd etc., maar in feite is een onderscheiding een beloning van onze samenleving voor bijzondere verdiensten. Het is een eerbewijs namens ons allen. Maar ondanks dat blijft het systeem ook in 2009 wat wonderlijke trekken vertonen.

 

Zo is er nog altijd de hiërarchie. Haal je 60 jaar oud papier op voor de muziekvereniging of run je al 80 jaar met succes een COC-afdeling maar heb je niet meer dan lagere school, dan word je hooguit Lid in een onbeduidende orde. Doe je hetzelfde als Drs. of ben je een bekende Nederlander dan krijg je iets beduidend hogers. De verdienste wordt dus niet naar waarde geschat, maar de status van de persoon. Een goede reden om te weigeren.

 

Ook krijgen veel mensen een lintje die niets bijzonders hebben gedaan. Kamerleden, ministers, hoe ze ook functioneerden, bij vertrek worden ze automatisch onderscheiden. Hoge ambtenaren, bestuurders uit het bedrijfsleven en tal van anderen die financieel al ruimschoots beloond werden voor het gewoon doen van hun plicht, krijgen vanwege "hun niveau" hoge versierselen opgespeld. Ridder, minstens. Officier! Commandeur! Daar moet je niet bij willen horen.

 

Maak je deel uit van de kring van kunstenaars en andere hoflikkers die bij Hare Majesteit bijzonder in de smaak vallen, dan word je jaar en in jaar uit verrast met een promotie. Daar hoef je niets bijzonders voor te doen. Nou ja, niet openlijk kritisch zijn hooguit. Zou je voor die eer niet weigeren?

 

Het wordt tijd dat we die rare hiërarchie van hoge en lage onderscheidingen afschaffen. Wie gewoon zijn plicht deed, behoeft geen extra waardering. Wie iets bijzonders deed, wie moed toonde, wie als zich vrijwilliger uit de naad werkte, die verdient een lintje, op niveau! Een onderscheiding zonder onderscheid.

 

Ik heb makkelijk praten, ik zal nooit Ridder worden, zelfs geen Lid. Van niets. Hoeveel weldaden ik de mensheid ook betuigen zal. Had ik die columns maar niet moeten schrijven. Ik heb Hare Majesteit niet behaagd. Eigen schuld, dikke bult.