IDOLS  (september 2005)

over domheid en hypocrisie

We leven in een gevaarlijke tijd. Gezonde pubers lopen normaliter achter zwakbegaafde popsterren aan. Ze wisselen per seizoen van idool en als de pubers volwassen zijn, worden de idolen jeugdsentiment en voorgoed onschadelijk. De idolen zelf treden in de meeste gevallen even snel terug in het duister als ze eruit gekomen zijn.

 

Charisma hebben maar weinigen van zichzelf. We kennen mensen charisma toe, vanwege hun functie of vanwege hun opvattingen, en na verloop van tijd gaan we denken dat ze het zelf ook als persoon altijd al hadden. Maar nee, wij geven het ze.

Pubers van nu kennen charisma toe aan de paus, aan minister-president Balkenende, aan kardinaal Simonis en aan oud-premier Lubbers. Die laatste is niet de slechtste keus, maar dat duizenden jongeren die amper weten wie de man is of wat hij gedaan heeft hem op Lowlands een staande ovatie geven, is verontrustend.

 

Bij Balkenende vergeleken is een zak mottenballen inspirerend en lichtgevend; maar op de EO-jongerendag juichte een stadion vol jezusgestoorden hem toe alsof de premier hoogstpersoonlijk over water was komen aanlopen.

In Keulen kwam de paus op een stoomboot aangevaren. Ratzinger (en zelfstandig denkende theologen als Schillebeeckx, Küng en nog een handvol gewetensvolle mensen hebben ervaren dat je met de eerste lettergreep van zijn naam kunt volstaan) heeft de uitstraling van een baal hooi en doet in weldenkendheid niet voor dit landbouwproduct onder. Maar één miljoen jongeren werden bevangen door het Sinterklaasgevoel en wat de Rat ook beweerde, ze juichten als bezetenen.

Had men een schimmelige ui met een puntmuts op staande op de voorplecht van een ouwe schuit over de Rijn geloodst, de katholieke jeugd was even uitzinnig geweest als nu. Zelfs Simonis, die het zonder slag of stoot tegen mottenballen, ui en baal hooi aflegt als het gaat om scherpzinnigheid en bezieling, werd in Keulen een idool.

 

De eerste de beste nieuwe leider met echte uitstraling, die er goed uitziet en goed gebekt is, kan in deze tijd macht en aanzien verwerven, ongeacht zijn opvattingen. Intelligentere mensen dan ik zullen zeggen dat de situatie nu heel anders is dan 75 jaar geleden, maar de tijd is weer rijp voor een Leider, een Führer, of hij nu dood en verderf predikt of niet. De Verenigde Staten hebben er al een, de rooms-katholieke kerk heeft net een nieuwe. Wie volgt?