MOORD  (augustus 2004)

in memoriam André Laurier (1944-2004)

In Berg en Dal is laatst een man vermoord. Een pater, een Montfortaan. De dader was een beschermeling die dankzij de pater onderdak had gekregen (in het klooster), die dankzij de pater niet de bak in hoefde om alsnog zijn voorwaardelijke straf uit te zitten (de pater hield recent een gloedvol betoog voor de rechtbank), die dankzij de pater aan het resocialiseren was na een dakloos, zwervend en crimineel verleden. De dader was eenentwintig jaar.

 

De pater werd doodgestoken, met een keukenmes, op zijn eigen kamer. Er ging een woordenwisseling aan vooraf. Meer is niet bekend gemaakt. Waar werd de dader boos om? Om de Gaykrant die bij de pater op tafel lag? Om de openheid waarmee de celibataire pater sprak over homoseksualiteit en zijn eigen homoseksuele interesse? Omdat de pater de jongen te laks vond bij het aanpakken van de problemen? Omdat de jongen geld nodig had en de pater hem dat weigerde te geven?

 

Een goede daad blijft zelden ongestraft. En menigeen bijt gretig in de hand die hem gevoed heeft. Dankbaarheid is een moeilijk fenomeen; in de ogen van de begunstigde verwordt zij algauw tot een plicht, tot onbedoelde maar wel als zodanig ervaren chantage. De dank die iemand kan bieden, weegt in veel gevallen niet op tegen wat zijn redder gedaan heeft. Zo blijf je tekortschieten.

Die gedachte wordt onverdraaglijk en vraagt om actie. Zo’n actie moet de zelfstandigheid van het individu herstellen, de autonomie teruggeven aan het afhankelijk geworden slachtoffer. Slachtoffers worden dan vaak weer daders, waarna het hele proces opnieuw begint.

 

En zo kun je nog heel wat meer bedenken. Bij de uitvaart vertelde een confrater van de pater dat de kloosterlingen meteen na het overlijden bij de dode in gebed waren gegaan. Ze hadden ook gebeden voor de dader (die ijlings op de vlucht was geslagen), geknield naast hun geschonden broeder. Ook in de kerk werd vol naastenliefde gebeden voor de eenentwintigjarige crimineel die inmiddels weer in de cel zat.

 

Mooi gedaan. Moedig misschien. Maar in mij gromde vergeldingszin, woede, opstandigheid. Wat zou het hebben opgelucht als de oud-testamentische God der wrake zich even gemanifesteerd had! Bekommert Hij zich dan zo weinig om een van de zachtmoedigste Zijner schepselen die met een keukenmes werd doodgestoken? Ik had het wel geweten als ik die God was.

 

Maar de paters Montfortanen bleven milddadig en vol mededogen. Onnavolgbaar.