KRUISIG HEM!  (februari 2004)

over respect voor het lichaam

Doodslaan mag. "Gij zult niet doden" is geen absoluut gebod meer. De reacties van een aantal autochtone en allochtone jongeren op de dood van de Haagse conrector spraken boekdelen.

 

"Zoiets doe je niet in de school, hij had wel een kind kunnen raken."

"Zoiets doe je niet met een pistool. Gebruik dan je vuisten, of een mes."

"Ze hebben de verkeerde gepakt. Er lopen genoeg echte rotzakken rond."

"Als een meester je treitert, is het toch logisch dat zoiets gebeurt?"

"Murat had het nu eenmaal heel moeilijk thuis."

" Zoiets doe je niet om déze reden…"

 

Wat alle reacties gemeen hebben, is de impliciete veronderstelling dat doodslaan wel mag, als maar aan een aantal voorwaarden voldaan is. Er zijn normen voor moord.

Je moet eerlijk vechten en "onschuldigen" mogen geen risico lopen. Het vergrijp van het slachtoffer moet ernstig genoeg zijn. Als je het zelf maar moeilijk genoeg hebt, is het heel begrijpelijk dat je iemand vermoordt.

 

We zien, in de najaren van onze beschaving, in toenemende mate dat, wat zo mooi genoemd wordt "de integriteit van het lichaam" (de onschendbaarheid, de onaanraakbaarheid van het lichaam) een achterhaald idee aan het worden is.

Dat begint in het klein, met het eigen lichaam: we piercen en tatoeëren ons wild, we laten ons plastisch ombouwen zoveel we maar kunnen. We vinden het steeds normaler dat we zelf beschikken over eigen en andermans leven: we aborteren als we liever eerst met vakantie gaan en we euthanaseren (actief of passief) als we een natuurlijk einde niet willen afwachten.

 

Op het hoogtepunt van onze beschaving was aanraking een taboe, aanraken was voorbehouden aan vrienden of geliefden. Lichamelijke ingrepen vonden uitsluitend op puur-medische indicatie plaats en gecontroleerd geweld was voorbehouden aan de staat. Het lichaam was een tempel van God (wie of wat dat dan ook is).

 

Aan het gemakkelijke, verbale uiten van dreiging met geweld, aan de mode van het rondsturen van kogel- en bombrieven, maar ook aan het eigen rechter spelen (ze slepen je uit je auto als je bij groen niet snel genoeg optrekt…) zien we dat geweld en erger, uitgevoerd door burgers, een reële optie is geworden in onze cultuur.

 

De Haagse leraar Hans van Wieren werd doodgeschoten vanwege de frustraties van een scholier. Elders in de wereld worden mensen vermoord door zelfmoordcommando's om politieke of religieuze redenen.

Nu klinkt het nog overdreven, maar wanneer zal er op straat weer eens een homo worden vermoord, omdat hij homo is? Er zijn, vanuit allerlei ideologieën en culturele opvattingen, genoeg redenen voor te bedenken.

 

nieuwste column overzicht