VIJFTIG PLUS  (november 2000)

over oudere homo's en lesbo's

Het zal 1976 geweest zijn. Mijn vriend en ik leidden een Kring en we gingen op bezoek bij een zeer oude man die lid wilde worden. Hij was ver in de zeventig, al drie keer weduwnaar, had een stoet kinderen, een pauselijke onderscheiding en was stiekem homo. Na een vreugdeloos gesprek met deze intens bange man, wilden we afscheid nemen. Wat? Allebei? Hij had toch minstens gedacht dat een van ons die nacht wel bij hem zou blijven. Helaas.

Hij is wel eens bij de Kring geweest, maar het werd geen groot succes. De eerste avond had hij van acht tot elf voor het huis waar we bijeenkwamen op en neer gelopen. Steeds was er wel iemand op straat geweest, dus hij had niet durven aanbellen. Ze zouden hem eens kunnen zien...

Een andere, al minstens zo bejaarde kandidaat was zo bang voor de buren dat hij de kleurentelevisie op zwart-wit zette als de buurvrouw wat suiker kwam lenen. Ze zouden er eens wat van denken...

 

Angst. Allemaal angst. In mijn jeugd waren bejaarde homoseksuelen mensen die geregeerd werden door angst voor de samenleving. Ze waren vaak lang getrouwd geweest en hadden daarbuiten niets gedaan, of heel incidenteel en stiekem. Bang om ontdekt te worden. Bang voor veroordeling.

Als je kind bent, vind je iedereen boven de twintig stokoud. Toen ik twintig was zag ik vijftig-plussers als terminale bejaarden. Zelf 46 nu, vind ik vijftig-plussers helemaal nog niet oud. Tachtig dat is oud. Of nee: negentig!

Reve dichtte in 1973: Nu ben ik zelf de vlezige man/die ik, toen ranke jongeling,/in zwembad en op stranden haatte./Wat rest mij nog, dan te knielen voor U?

 

Oudere homo's en lesbo's leven anno 2000 anders dan hun lotgenoten in 1976. Je zou denken dat ze ruimschoots de vruchten geplukt hebben van de emancipatie en de veranderde maatschappij. Veel velen is dat godzijdank ook zo.

Maar voor velen is het ook niet zo.

Veel oudere homo's en lesbo's hebben in het verleden een breuk in hun leven meegemaakt. Een coming-out vanuit het huwelijk bij voorbeeld. Niet zelden leidde dat tot vervreemding van de familie en van vrienden en kennissen. En tot eenzaamheid.

Homo's en lesbo's gaan in verzorgingshuizen vaak gewoon weer leven als vroeger. Ze praten er maar niet meer over. En weer regeert de angst.

Wist u dat er onder oudere lesbische vrouwen veel armoede voorkomt? Ze waren vaak niet in staat een goede pensioenvoorziening op te bouwen en leven nu op of onder de armoedegrens.

 

De homo-/lesbische beweging is gericht op jong. Jong, mooi en dynamisch. Welvarend ook en veelal blank. Maar de ouderen? Kunnen we doen of de tijden van weleer voorgoed voorbij zijn?

Nee, ik zeg niet dat u met de feestdagen eens een ouwetje te eten moet vragen of wildvreemde oude vrouwtjes de straat over en bij het COC naar binnen moet duwen. Maar we kunnen wel iets ondernemen.

 

Het COC Nijmegen gaat drie thema-avonden organiseren over ouder worden en wonen. Informeer er maar eens naar als u interesse hebt (024-360 03 45). De Telefonische Hulpdienst Nijmegen en het COC richten in december een Informatiepunt homo-/lesbische ouderen op (024-379 09 66) bereikbaar op maandagmiddag van 3 tot 4 en op donderdagochtend van 10 tot 11 en bemensd door ouderen uit de doelgroep.

Het is een begin. Daarnaast worden de vaste medewerkers van de THD getraind door COC'ers in het omgaan met oudere homo's en lesbo's. Mooie initiatieven. maar we zijn er voorlopig nog niet. Gelukkig staat Nijmegen niet alleen en zijn ook andere steden op dit punt actief.

 

Tot zover dit moment van bezinning, geschreven in de donkere dagen voor Kerstmis. Mag ik u allen tot slot alvast een heel goed 2001 wensen? Ben ik er ook eens vroeg bij.