LEZEN  (juli 1999)

over schijnbare tolerantie

Geen onvertogen woord over de Roze Zaterdag in Arnhem. Maar laten we ons eens vermaken met het voorwoord dat burgemeester Scholten schreef voor de informatiekrant. Laten we eens zin voor zin bekijken wat de burgervader zegt (en wat hij denkt). De gecursiveerde tekst is van Burgemeester Scholten.

 

Nederland is een vrij land.

"Zo. Dat staat er. Daar kunnen we trots op zijn. Dat hebben we toch maar mooi voor jullie geregeld."

 

Discriminatie ook naar geaardheid is uit den boze.

Kom, denkt de burgemeester, we doen er nog een schepje bovenop. We laten er geen twijfel over bestaan dat we politiek correct zijn. Maar wat hij bedoelt, is: "Discriminatie, ook naar geaardheid, is uit den boze." Wat er zonder die komma's staat, is dat je wel mag discrimineren maar niet in combinatie met discriminatie naar geaardheid. Je mag wel Vieze Turk zeggen, maar niet Vieze Turkse Flikker!

 

Dat homosexuelen in onze stad elkaar eens per jaar en masse willen ontmoeten, staat hen dus vrij.

Er zou natuurlijk moeten staan (en ik verbeter de taal- en de spelfout ook maar even): "Dat de homoseksuelen van Nederland elkaar dit jaar en masse in Arnhem willen ontmoeten, staat hun dus vrij."

Wat er nu staat, is letterlijk vertaald: "Dat de Arnhemse homoseksuelen elkaar ieder jaar éen keer massaal ontmoeten, kunnen we dus niet verhinderen."

Met dat laatste (staat hen dus vrij) begint de ellende. Ik lees de eerste twee zinnen opeens heel anders: "Nederland is een vrij land, ook voor homo's; als ze dus iets willen organiseren, kunnen wij niet anders dan machteloos toezien."

 

Ik hoop dan ook dat het voor hen een gezellige dag wordt, waar enerzijds de Arnhemmers zich van hun gastvrije zijde zullen laten zien, zoals ook anderzijds onze gasten zich aan de regels van het spel zullen willen houden.

Een gecompliceerde zin, maar wat een rijkdom aan ideeën en vooronderstellingen!

 

Ik hoop dan ook dat het voor hen een gezellige dag wordt. Het is duidelijk: de burgemeester is niet éen van hen. Zij, de anderen, mogen het gezellig hebben, dat er voor de gewone mensen ook iets aan te beleven valt, komt niet in de burgemeester op. Integratie? Niks integratie: hun wereld en onze wereld.

 

[...] waar enerzijds de Arnhemmers zich van hun gastvrije zijde zullen laten zien: Weer: de Arnhemmers en de homoseksuelen. Trots op Arnhem als Roze-Zaterdagstad? Nee, hoor, "wij zijn gastvrij, maar gasten blijven jullie; wij laten ons niet kennen, wij houden de eer aan onszelf hier in Arnhem..."

 

[...] zoals ook anderzijds onze gasten zich aan de regels van het spel zullen willen houden. Ha, het is een spelletje! En de Arnhemmers hebben de regels bepaald. Arnhemmers is hier inmiddels een synoniem geworden van hetero's. En welk beeld hebben zij toch van hun gasten? Begroet je ooit gasten met de angstig uitgesproken hoop dat zij zich toch vooral aan de regels van het spel zullen willen houden? Dat is geen hoop, dat is een bevel!

Voor burgemeester Scholten zijn homo's en lesbo's blijkbaar mensen die er opuit zijn het spel te verstoren. En dat is niet de bedoeling. Het gaat er blijkbaar niet om de gasten op hun gemak te stellen, maar de gastvrije Arnhemmers zelf!

Overigens is Scholten nog niet echt zeker van de bereidheid gastvrij te zijn, want de twee bijzinnen zijn gekoppeld aan een hoofdzin die met Ik hoop begint!

 

Het zal op zo'n drukke zaterdagmiddag met vele andere activiteiten in de stad wel een beetje inschikken worden, maar dat moet kunnen.

"Denk niet dat alles om jullie draait, homo's van Nederland. Wij zijn gastvrij, maar er is meer dan de Roze Zaterdag. Inschikken dus. Niet te veel ruimte opeisen, want we zijn wel goed maar niet gek. Ik houd het gemoedelijk (maar dat moet kunnen), maar ik bedoel: koest houden jullie! We willen geen last hebben op onze gezellige vrije zaterdag!"

Of bedoelt de burgemeester dat de andere activiteiten ook wat moeten inschikken? Laten we hem het voordeel van de twijfel geven, dat moet kunnen. Al lees ik die zin bij hem wel als: "Dat moet kunnen, die ene keer per eeuw dat jullie hierkomen..."

 

Ik wens u een plezierige dag toe.

"Zo. dat is eruit. Ik heb ze duidelijk en toch correct de waarheid gezegd. We laten niet met ons sollen hier. Helder, en toch royaal van toon. Ik wens u een plezierige dag toe, maar wíj maken wel uit wat dat is."

 

Dankuwel, burgemeester Scholten, voor dit inkijkje in de ziel van een heteroseksuele regent. En natuurlijk snap ik ook wel, dat u dit niet zelf geschreven heeft. Daar heeft u een ambtenaar voor. Maar hoe dan ook: dat homoseksuelen wél kunnen lezen en schrijven, was nog niet in u opgekomen.