LIEVE MONA  (september 1995)

over schoonheid en het volmaakte

Een lezer, R.L. te S., (B), schrijft mij met de volgende vraag: "Beste Cees, [stukje over de bijzondere kwaliteit van mijn publicaties weggelaten, CvdP] hoe komt het toch dat de knoopjes van een duur overhemd (voor mijn werk draag ik b.w. van spr. Armani of Bertone en thuis gewoon Wibra en Zeeman) er na drie weken prompt aflazeren en van goedkoop spul nooit? Laat het me s.v.p. spoedig weten."

 

Hoe dat komt, beste R. zal ik je eens haarfijn uitleggen. Achter de banale dingen gaat vaak een fascinerende werkelijkheid schuil. De knoopjes van jouw dure, mooie overhemden vliegen er bij het eerste gebruik al af, omdat werkelijke schoonheid alleen bestaat bij de gratie van een oneffenheid.

Een beeldschone jongen die alleen maar beeldschoon is, verveelt al gauw. Als hij naast beeldschoon ook nog eens briljant en erudiet is, gezellig en gewillig en noem maar op, zal je al helemaal de neiging bekruipen om de slijmerd een trap onder zijn gat te geven.

Nee, er moet iets, een heel klein iets, niet aan hem deugen. Niet iets wezenlijks, maar een detail. De briljante en beeldschone knaap martelt stiekem zijn hamsters op zolder. Het engelachtige jongetje van zeven dat zo goed zijn best doet op school, steekt in een verloren moment een kartonfabriek in brand (schade 3 miljoen gulden), en niet éen keer, nee elke keer als zijn moeder even niet kijkt. (Volgens ons dagblad krijgt een echte pyromaan altijd zijn trekken thuis: "Brandstichters steken elkaar aan", meldde een kop onlangs.)

Wat jij dus waarneemt aan jouw overhemden, geldt in de alledaagse liefde ook. Gelukkig maar, enerzijds, en om tot gekwordens toe van te wanhopen anderzijds. Het hierboven beschreven ideaal bestaat namelijk niet en het is maar de vraag welk compromis je verkiest. Ik ken hele lelijke jongens die heel goed zijn in bed en hele mooie die volmaakt impotent bleken.

Ik ken hele geile dommerdjes en volstrekt aseksuele genieën. Gevaarlijk zijn de mooie geile slimmeriken - die verkrachten achter jouw rug je moeder of je kleine broertje. En zo hoort het ook. Dat is de tol die je betaalt voor hun schoonheid, geilheid en intelligentie. (En zolang het bij je moeder of je broertje blijft, valt het allemaal nog best mee.)

Jouw overhemdenfabrikant weet dit allemaal heel goed. Nee, niet dat van jouw moeder en je broertje, maar van die knoopjes. De onmenselijke perfectie zou jou dwingen tot een ander merk over te gaan, al wist je zelf niet eens waarom. Je zou zoveel volmaaktheid niet aankunnen, letterlijk en figuurlijk. Je zou je schuldig voelen, je zou het idee hebben dat je tekort schoot: wie ben ik etc. Nu moet je boeten. Je betaalt een buitensporig bedrag voor een hemd, zo hoog dat je aanspraak zou mogen maken op perfectie, en juist daarom krijg je haar niet. De ultieme bevrediging die het verlangen zou opheffen, wordt je net niet gegeven. Daardoor blijft het verlangen in stand en ga je nog meer houden van de overhemden die je vervloekt. Om die liefde niet eindeloos op de proef te stellen, draag je in het dagelijks leven goedkope flodders die deugen.

Je maîtresse zit op een verdieping in Den Haag. Je weet dat zij niet te vertrouwen is, maar toch ga je er elk weekend heen. Door de week neuk je je suf met een del die zo eerlijk is als goud. De heren Armani en Bertone weten daar alles van. Zij hebben zelf zo'n maîtresse en om die te kunnen onderhouden, fabriceren zij te dure overhemden, en die moet jij blijven kopen. Doe jij dat niet, dan zullen zij hun maîtresses niet kunnen handhaven. Daarom vliegen de knopen eraf. Zo zit dat.